Hard werken aan een toekomst zonder pesticiden in de landbouw: strokenteelt

Bestrijdingsmiddelen waaronder 3 neonicotinoïden blijken een veel groter effect
te hebben dat eerst werd gedacht. Nu is hier al eea over bekend. Verschillende
pesticiden zijn door de EU dan ook in de ban gedaan. Met de middelen wil de landbouw ongedierte -bladluizen- bestrijden maar ze doden ook de nuttige insecten die erop afkomen.

Nieuw onderzoek door de Wageningen Universiteit (WUR) wijst uit dat de schade nog vele malen groter is. Het gaat om de gifsoorten imidacloprid en thiamethoxam.

Luister naar NPO 1. Het programma Vroege Vogels. Aflevering 18 aug.  2019. Gif in luizenpoep dodelijk voor andere insecten.

Honingdauw zien eruit als glinsterende druppeltjes. U ziet ze als plakkerige substantie die op je fietszadel zit wanneer je je fiets voor n nachtje onder een boom hebt geparkeerd.

Het werkt zo.

Honingdauw is de poep van bladluizen. Bladluizen zijn grijze stipjes die met hun mond in de sapstroom van een plant of boom zitten. De luizen filteren de eiwitten en poepen de rest uit.
Het is een zoetige, veel suiker bevattende substantie waar de insecten dol op zijn. Als mieren, sluipwespen, zweefvliegen en honingbijen.
De suiker is het hele jaar door beschikbaar.

De planten zijn met bestrijdingsmiddelen behandeld. De neonicotinoïden zitten
in de sapstroom. En ze hopen zich op in de honingdauw.

De hoogleraar Entomologie Marcel Dicke heeft samen met een Spaanse collega van de Universiteit van Valencia, onderzoek gedaan naar de invloed van de neonicotinoïden op de sluipwespen en zweefvliegen die eten van de honingdauw.
Na 2 dagen is tussen de 50 en 100 % van de beestjes dood.
Dat is ernstig, net als eerder is onderzocht met bijen.

Deze resultaten nopen tot voorzichtigheid, aldus de hoogleraar.

Zoals gezegd zijn deze neonicotinoïden verboden in de EU. Maar in de rest van de
wereld worden ze nog volop gebruikt. En er is een druk vanuit de industrie en
landbouw om tóch weer uitzonderingen te maken.

Dicke pleit voor een nieuwe benadering, een open blik. Strokenteelt.

Hij is voorstander om hiermee te experimenteren. Nu loopt er een
proefproject van de WUR met een looptijd van 2017-2020.

Strokenteelt gaat om:
– Langgerekte stroken van 3 – 6 meter lang in plaats van de huidige ‘blokken’
– Elke strook heeft een ander gewas (minimaal 2)
– Je kunt er gemakkelijk ‘binnenlopen’, ook insecten en tot aan het centrum
– Nuttige insecten waarmee de ‘plaag’ insecten worden verdelgd door hun natuurlijke vijand

De natuur kent geen plagen. Er is een natuurlijke diversiteit aan nuttige insecten.
Het is een ecosysteem dat in balans is.

Het voorkomen van plagen moet in de landbouw belangrijker worden dan bestrijden.

Er is al belangstelling vanuit de bietenteelt om met strokenteelt te gaan experimenteren.

Het bezwaar dat hierdoor de voedselvoorziening voor de wereld in gevaar wordt
gebracht, wijst hij af. Er zijn goede nieuwe manieren om de voedselvoorziening
met een hoge productie te verzorgen.

Ook het argument dat niet-bloeiende planten kunnen blijven uitgesloten van een ban -daar mogen neonicotinoïden nog wel worden toegepast omdat bijen er niet op afkomen- vindt geen gehoor bij Dicke.
Uit het onderzoek blijkt dus dat daar andere insecten worden gedood.
Het gif zit overal, ook in de grond.

Het is een pleidooi voor nieuwe manieren om voedselplagen tegen te gaan.

Dicke pleit daarbij voor samenwerking tussen boeren, de wetenschap en de politiek om de voedselverbouwing voor de toekomst duurzaam vorm te geven. Elkaar niet bestrijden maar samen.

Het principe om een plaag met een natuurlijke vijand te bestrijden is ook al succesvol gebleken om de enorme plaag van de eikenprocessierups het hoofd te bieden.
Bij proeven in Drenthe zijn de natuurlijke vijanden zoals vogels als mezen en spreeuwen en insecten als bijvoorbeeld de kever gestimuleerd.
Tot 90 % van de nesten van de rups werd aangetast.
Luister als u interesse heeft naar NPO 1. Het programma Vroege vogels.
Aflevering 8 sept. 2019. Wat zijn de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups.

Zo krijgen we een duurzamere landbouw, een grotere biodiversiteit, een beter milieu én een veilige voedselvoorziening.
Niet verwerpen en nu aan de gang gaan, is het motto van hoogleraar entomologie Dicke.
Nederland kan als een klein land waarin op elke meter grond een beroep wordt gedaan, een mooi voorbeeld geven hoe een duurzaam natuurbeheer en voedselvoorziening in de toekomst eruit kunnen zien.